1. Viêm da tiết bã là gì ?
Viêm da tiết bã (hay còn gọi là viêm da dầu) là một bệnh lý rối loạn viêm da mạn tính liên quan đến tuyến bã nhờn, gặp ở cả trẻ em và người lớn. Bệnh phổ biến trên thế giới với tỉ lệ mắc từ 1-10% dân số trưởng thành nói chung.
Nguyên nhân của viêm da tiết bã chưa được biết rõ ràng. Có nhiều yếu tố nguy cơ phối hợp làm bùng phát bệnh đã được biết đến như: nấm men Malassezia; phản ứng miễn dịch của cơ thể; bệnh thần kinh, tâm thần; chế độ ăn uống nhiều chất béo; hormone; rượu, bia; stress trong công việc…
Viêm da tiết bã là bệnh mạn tính nên diễn tiến dai dẳng xen kẽ các đợt cấp. Sang thương da trên mặt và da đầu làm ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Chẩn đoán bệnh chủ yếu dựa vào biểu hiện bệnh và việc điều trị có thể kéo dài, nhưng khó điều trị dứt điểm và hay tái phát.
2. Triệu chứng của bệnh viêm da tiết bã
Bệnh xuất hiện sau tuổi dậy thì và có thể kéo dài suốt đời. Bệnh diễn tiến từ từ không đột ngột, phát triển thành bệnh mạn tính dai dẳng.
Tổn thương là các vảy da màu trắng, mỏng trong một số trường hợp có thể là các vảy da và vảy mờ màu vàng trên nền da viêm đỏ.
Trên đầu bong vẩy, ngứa nhiều như triệu chứng của gàu.
Hình 1. Viêm da tiết bã trên đầu
Hình 2. Vảy da màu trắng trên nền da viêm đỏ
Vị trí thường gặp :
Ở da đầu: hay gặp ở vùng trán, thái dương và vùng đỉnh nhưng có thể lan tỏa toàn bộ đầu.
Mặt: tập trung ờ má, đầu trong lông mày, rãnh mũi má, rãnh sau tai, vành tai, ống tai ngoải, ngực và lưng.
Vùng nếp gấp: nách, nếp lằn dưới vú, quanh rốn.
Triệu chứng thường gặp là ngứa rát vùng da bị bệnh. Khi thời tiết nóng và khi ra mồ hôi thì bệnh ngứa ngáy nhiều hơn. Khi gặp các triệu chứng nêu trên và có xu hướng nặng lên, bệnh nhân nên đến khám tại các phòng khám chuyên khoa da liễu để được điều trị thích hợp.
.png)
Hình 3. Mảng đỏ trong viêm da tiết bã
3. Chẩn đoán viêm da tiết bã
Chẩn đoán viêm da tiết bã chủ yếu dựa vào các triệu chứng lâm sàng:
- Thương tổn: vảy da màu trắng, mỏng, trong một số trường hợp có thể là vảy da hoặc vảy mỡ màu vàng trên nền da viêm đỏ.
- Vị trí: khu vực giàu tuyến bã nhờn, cụ thể là da đầu (gàu), chân tóc, tai, lông mày, mí mắt (viêm bờ mi với lớp mày màu mật ong dọc theo viền của mí mắt), nếp gấp mũi, môi trên, ngực trên và lưng, rốn và háng.
- Triệu chứng ở da thường gây ngứa, rát, dễ tái phát.
Hình 4. Viêm da tiết bã vùng má
4. Hướng điều trị theo mức độ bệnh
4.1. Mức độ nhẹ: sử dụng thuốc bôi ngoài da.
4.2. Mức độ trung bình và nặng: cần kết hợp thuốc bôi tại chỗ và thuốc uống toàn thân, ở mức độ này cần tư vấn Bác sĩ chuyên khoa.
Tại phòng khám chuyên khoa Da liễu, Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Cần Thơ, chúng tôi có đội ngũ Bác sĩ chuyên khoa Da liễu giàu kinh nghiệm. Bệnh nhân có triệu chứng và không thể kiểm soát bệnh, hãy liên hệ chúng tôi – phòng khám Da liễu, Bệnh viên Trường Đại học Y Dược Cần Thơ.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ Y tế (2023), Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh da liễu, Hà Nội.
2. Châu Hồng Hiếu (2021), Nghiên cứu đặc điểm tình hình, một số yếu tố liên quan và đánh giá kết qua điều trị viêm da tiết bã ở người lớn bằng itraconazol phối hợp E-Psora tại Bệnh viện Da liễu Cần Thơ năm 2021-2022, Luận văn Chuyên khoa II, Trường Đại Học Y dược Cần Thơ.
3. Adalsteinsson Jonas A., Kaushik Shivani, et al. (2020), "An update on the microbiology, immunology and genetics of seborrheic dermatitis", Experimental Dermatology, 29(5), pp. 481-489.
4. Bouwstra Joke A. , H. Wouter W. Groenink, Joop A. Kempenaar (2008), Water Distribution and Natural Moisturizer Factor Content in Human Skin Equivalents Are Regulated by Environmental Relative Humidity, Journal of Investigative Dermatology, Volume 128, Pages 378-388
5. Schmid-Wendtmer M. H., Korting H. C. (2006), The pH of the skin surface and its impact on the barrier function. Skin Pharmacol. Physiol. 19, pp. 296–302.
6. Shermer A and Baruch K (2008), “Treatment of Moderate to Severe Facial Seborrheic Dermatitis with Itraconazole: An Open Non-Comparative Study“, IMAJ 10, pp.417-418.
7. Tucker D. and Masood S. (2022), "Seborrheic Dermatitis", StatPearls, StatPearls Publishing Copyright© 2022, StatPearls Publishing LLC., Treasure Island (FL).