Phương thức hoạt động
HIFU-2001 Khi sóng âm truyền qua mô có một phần được
hấp thụ và chuyển đổi thành nhiệt. Với vô số chùm sóng tập trung, một chùm rất
nhỏ có thể vào sâu trong mô. Khi đủ nóng, mô bị nhiệt đông. Dưới sự kiểm soát
của máy tính tự động đưa tiêu điểm của máy phát sóng siêu âm đến vị trí mô bệnh
sóng siêu âm được tập trung tại nhiều chỗ hoặc bằng cách quét (scan) tụ điểm
tập trung (thể tích tiêu điểm tập trung: 3mm*3mm*6mm), với pháp đồ điều trị
kiểu quét có một khối lượng mô bị nhiệt cắt bỏ (tức là dưới sự làm việc của máy
tính sẽ dần dần chuyển động đạt được từng điểm thành đường, từng đường thành
mặt, từng mặt thành khối), làm nóng một cách linh hoạt các tổ chức tế bào ung
thư đi đến mục đích điều trị cuối cùng. Ở cường độ sóng siêu âm được cài đặt đủ
nóng, hiện tượng tạo hốc [cavitation] (do các vi bọt [microbubbles] hình thành
và tương tác với trường siêu âm) có thể xảy ra. Microbubbles sản xuất trong
trường siêu âm này dao động và to dần (do nhiều yếu tố bao gồm sự khuếch tán
hiệu chỉnh [rectified diffusion]), và cuối cùng nổ tung (do quán tính hoặc tạo
hốc tạm thời). Trong tạo hốc quán tính, có nhiệt độ rất cao xảy ra bên trong
các vi bọt, và vi bọt xẹp liên kết với một sốc âm và các luồng âm làm hư hại tế
bào về mặt cơ học.
HIFU-2001 Chùm siêu âm được tập trung theo các cách sau:
Về hình học, ví dụ với một thấu kính hoặc với một dầu dò cong mặt
khối cầu.
Về điện tử, bằng cách điều chỉnh dãy biến tử liên quan (relative
phases of elements) trong một dãy biến tử đầu dò [một dãy định pha (phased
array). Bằng cách điều chỉnh tín hiệu điện tử đến các biến tử của dãy định
pha, chùm sóng âm có thể hướng đến các vị trí khác nhau, và hiệu chỉnh được các
chùm âm lệch do cấu trúc mô. Công nghệ này có thể cắt bỏ chính xác mô bệnh, do
đó nó được gọi là HIFU phẫu thuật. Vì phá hủy các mô bệnh không tấn công, nó
được gọi là "HIFU phẫu thuật không xâm hại"
Phạm vi chỉ định
Nhân xơ tử cung, U xơ tuyến tiền liệt, Ung thư gan,
Ung thư tuỵ. Việc sử dụng rộng rãi sớm nhất của HIFU điều trị ung thư tuyến
tiền liệt. Điều trị bằng đầu dò trực tràng và dựa vào nhiệt do sóng siêu âm tập
trung vào tuyến tiền liệt để diệt khối u. Kỹ thuật điều trị được thực hiện theo
hình ảnh siêu âm dẫn đường, cho phép lập kế hoạch điều trị và vài chỉ định nhỏ
của tích tụ năng lượng. HIFU cũng có thể được dùng để cắt bỏ toàn bộ tuyến tiền
liệt qua đầu dò transrectal. Đây là một thủ thuật ngoại trú thường mất khoảng
1-3 giờ. Kết quả cho thấy làm giảm đáng kể một số tác dụng phụ thường gặp khi
dùng phương pháp khác.
Tính ưu việt
1. Không chịu giới hạn bởi kích thước khối u, thao
tác bên ngoài cơ thể, nhiệt lượng giúp cắt bỏ phần khối u trong cơ thể.
2. Không chảy máu trong quá trình điều trị, không
đau đớn, không cần gây mê, không ảnh hưởng đến sinh hoạt và cấu trúc bình
thường xung quanh.
3. Trị liệu sạch, không tia xạ và không ô nhiễm
phóng xạ.
4. Trong suốt quá trình điều trị có thể điều chỉnh
sóng siêu âm để quan sát thay đổi, điều chỉnh liều lượng, theo dõi kịp thời
suốt quá trình trị điều trị.
Phạm vi chống chỉ
định
Các cơ quan rỗng có chứa khí；
Hệ thống thần kinh
trung ương；
Da bị loét hoặc nhiễm trùng；
Da đã điều trị phóng xạ 45GY trở lên；
Đường đi của phác đồ điều trị đi qua thuyên tắc
tĩnh mạch chủ. Người bệnh có chức năng của các cơ quan suy giảm trầm trọng hoặc
chỉ còn sống được trong vòng tối đa 3 tháng. Bệnh nhân bị rối loạn đông máu
hoặc có xu hướng xuất huyết trầm trọng.
Nguyên lý kỹ thuật
Sử dụng nguyên lý hội tụ
của sóng siêu âm, để năng lượng sóng siêu âm năng lượng thấp phát ra từ nguồn
phát bên ngoài cơ thể hội tụ tại vị trí mô bệnh bên trong cơ thể với cường độ
cao gấp trăm ngàn lần gây ra tăng nhiệt trong một khoảng thời gian nhất định
làm chết tế bào tại vị trí mô bệnh do hoại tử đông máu không trào ngược mà
không gây tổn hại đến các cơ quan khỏe mạnh xung quanh.
Nguyên lý sóng siêu âm
hội tụ
Do hình dạng của các khối u không giống
nhau, do vậy hệ thống điều trị lấy khối cầu elip để mô phỏng khối u ba chiều.
Chụp hình ảnh siêu âm khu vực mục tiêu đã xác định ở các góc 0° và 90° ta được
tiết diện elip ở vị trí 0° và 90°, căn cứ vào độ dài trục ngang và dọc của tiết
diện elip có thể xác định được độ dài 3 trục của khối u, từ đó xác định vị trí
và kích thước của khu vực điều trị, đồng thời có thể tính toán được thể thích
của khu vực điều trị.
Máy siêu âm có thể trực tiếp chuyển đổi tín hiệu hình
ảnh vào thẻ quay vi dao, từ đó nhập vào máy tính và được xử lý bằng phần mềm
điều khiển của hệ thống.
Sau khi đã quay lại hình ảnh siêu âm ở vị trí
0° và 90°, có thể lựa chọn khu vực điều trị là hình hộp chữ nhật bao quanh khối
cầu elip được xác định.
BAN
BIÊN TẬP
