Một ca lâm sàng điển hình
Vừa qua, Trung tâm Tiết niệu vừa tiếp nhận bệnh nhân nam HTN. (22 tuổi), nhập viện trong tình trạng đau âm ỉ vùng bìu bên trái. Bệnh nhân cho biết cảm giác đau và khó chịu đã xuất hiện từ trước, nhưng thường tăng lên rõ rệt sau khi vận động mạnh hoặc làm việc nặng. Vào ngày nhập viện, triệu chứng đau tăng lên khiến bệnh nhân lo lắng và quyết định đến khám tại Trung tâm Tiết niệu - Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Cần Thơ.
Qua thăm khám lâm sàng và thực hiện các cận lâm sàng cần thiết, các bác sĩ ghi nhận:
• Siêu âm bìu: Tĩnh mạch thừng tinh trái lúc nghỉ có đường kính khoảng 2.2mm, nhưng khi làm nghiệm pháp Valsalva (gắng sức), đường kính giãn lên tới 2.8mm.
• Tinh dịch đồ: Kết quả cho thấy có sự bất thường về chất lượng tinh trùng (xét nghiệm sau khi kiêng giao hợp 5 ngày).
Dựa trên các kết quả trên, bệnh nhân được chẩn đoán: Giãn tĩnh mạch thừng tinh trái. Sự hiện diện của triệu chứng đau kéo dài ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, cộng với kết quả tinh dịch đồ bất thường (nguy cơ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản trong tương lai) là chỉ định quan trọng để can thiệp ngoại khoa.
Bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật chương trình: Thắt tĩnh mạch tinh (T) trên bụng qua kính vi phẫu. Đây là phương pháp "tiêu chuẩn vàng" trong điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh hiện nay.
Ca phẫu thuật được thực hiện bởi ê-kíp các bác sĩ của Trung tâm Tiết niệu: ThS.BSCKII. Nguyễn Trung Hiếu, ThS.BS. Nguyễn Đức Duy, ThS.BS. Lê Thanh Bình, BSNT. Nguyễn Văn Dờ, BSNT. Lê Trọng Nghĩa, BSNT. Nguyễn Phúc Ân.
ThS.BS.CK2. Nguyễn Trung Hiếu – Trưởng ê-kíp phẫu thuật
Trong năm qua, Trung tâm Tiết niệu đã tiếp nhận và điều trị nhiều trường hợp tương tự. Đáng chú ý, đối tượng mắc bệnh đang có xu hướng trẻ hóa, chủ yếu là nam giới trong độ tuổi sinh sản.
Đa phần bệnh nhân đến khám khi phải chịu đựng những cơn đau tức bìu dai dẳng, ảnh hưởng nặng nề đến sinh hoạt và lao động. Nguy hiểm hơn, không ít trường hợp các cặp vợ chồng trẻ chỉ phát hiện ra bệnh khi đi khám hiếm muộn vì chậm có con sau kết hôn. Điều này cho thấy, giãn tĩnh mạch thừng tinh thường diễn tiến âm thầm nhưng để lại hậu quả nghiêm trọng lên chất lượng tinh trùng nếu không được can thiệp kịp thời.
Bước tiến mới trong điều trị nam khoa
Giãn tĩnh mạch thừng tinh (Varicocele) không chỉ gây đau tức, ảnh hưởng đến sinh hoạt mà còn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây suy giảm chất lượng tinh trùng và vô sinh nam. Trước đây, các phương pháp mổ mở kinh điển hoặc nội soi thường tiềm ẩn nguy cơ tái phát hoặc biến chứng tràn dịch màng tinh hoàn do khó bảo tồn hệ bạch huyết.
Khắc phục những hạn chế đó, Vi phẫu thuật thắt tĩnh mạch tinh được xem là "tiêu chuẩn vàng" trong điều trị bệnh lý này. Tại Trung tâm Tiết Niệu - Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Cần Thơ, kỹ thuật này đã được triển khai bài bản và chuyên sâu.
Kính hiển vi phẫu thuật được ứng dụng trong nhiều phẫu thuật tại Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Cần Thơ
Ưu điểm vượt trội
Điểm nổi bật của kỹ thuật này là sử dụng kính vi phẫu, cho phép phẫu thuật viên phóng đại phẫu trường lên nhiều lần. Nhờ đó, phương pháp này mang lại nhiều lợi ích to lớn cho người bệnh:
• An toàn và hiệu quả cao: Kính vi phẫu giúp nhận diện chính xác động mạch tinh (nuôi tinh hoàn) và hệ bạch huyết. Điều này giúp giảm đáng kể tỷ lệ các biến chứng teo tinh hoàn và tái phát, đồng thời hạn chế tối đa nguy cơ tràn dịch màng tinh hoàn. Đặc biệt, sự phục hồi chất lượng tinh trùng được ghi nhận tích cực qua xét nghiệm tinh dịch đồ sau phẫu thuật 3 - 6 tháng. Phần lớn các bệnh nhân cho thấy sự cải thiện về mật độ, hình thái và tỷ lệ độ di động tiến tới của tinh trùng.
• Xâm lấn tối thiểu: Phẫu thuật viên không phải mở các lớp cân và tách cơ rộng như mổ mở truyền thống, giúp bảo vệ thành bụng tốt hơn. Vết mổ nhỏ, thẩm mỹ hơn.
• Hồi phục tốt: Do ít xâm lấn mô mềm, bệnh nhân sẽ ít đau sau phẫu thuật, phục hồi nhanh, sớm trở lại sinh hoạt bình thường.
GÓC CHUYÊN GIA: TẠI SAO CẦN ĐIỀU TRỊ SỚM?
Trao đổi về kỹ thuật này, ThS.BS.CKII. Nguyễn Trung Hiếu - Phó trưởng Trung tâm Tiết niệu chia sẻ: "Giãn tĩnh mạch thừng tinh là tình trạng giãn bất thường của đám rối tĩnh mạch dây leo trong thừng tinh. Bệnh lý này gặp ở khoảng 15% nam giới trong cộng đồng, nhưng tỉ lệ này tăng lên đến 40% ở những nam giới bị vô sinh nguyên phát [1]. Cơ chế chính gây suy giảm chức năng tinh hoàn là do tăng nhiệt độ ở bìu. Máu ứ trệ trong các tĩnh mạch giãn làm tăng nhiệt độ vùng bìu, gây tổn thương trực tiếp đến quá trình sinh tinh và chức năng của tế bào Leydig (tế bào sản xuất Testosterone) [2]. Đây là nguyên nhân phổ biến gây vô sinh nam có thể điều trị được bằng phẫu thuật. Việc sửa chữa giãn tĩnh mạch thừng tinh có khả năng đảo ngược quá trình suy giảm chất lượng tinh trùng [3]. Do đó, phẫu thuật được khuyến cáo cho nam giới trưởng thành sờ thấy búi giãn tĩnh mạch thừng tinh và có bất thường về các thông số tinh dịch đồ, kể cả khi chưa có ý định sinh con ngay lập tức, nhằm ngăn ngừa tổn thương tiến triển không hồi phục [4].
Kính vi phẫu với độ phóng đại cao giúp phẫu thuật viên thao tác chính xác trên những cấu trúc nhỏ nhất.
Về phương pháp điều trị, kỹ thuật vi phẫu thắt tĩnh mạch tinh đường bẹn hoặc dưới bẹn được xem là tiêu chuẩn vàng. So với mổ mở thông thường hoặc nội soi, vi phẫu có tỷ lệ tái phát thấp nhất (khoảng 1%) và tỷ lệ biến chứng thấp [5]. Đặc biệt, việc sử dụng kính hiển vi phẫu thuật cho phép phẫu thuật viên nhận diện và bảo tồn các mạch bạch huyết. Nếu cột nhầm mạch bạch huyết, nguy cơ tràn dịch màng tinh hoàn (Hydrocele) sau mổ là rất cao (có thể tới 7-30% ở mổ thông thường), nhưng với vi phẫu, tỷ lệ này gần như bằng 0 [6]. Sau phẫu thuật, khoảng 60-80% bệnh nhân sẽ có sự cải thiện đáng kể về các chỉ số tinh dịch đồ. Ngoài ra, đối với những bệnh nhân có triệu chứng đau bìu, phẫu thuật vi phẫu giải quyết triệt để cơn đau trong hơn 90% trường hợp [7]."
Lời khuyên: Nam giới trẻ tuổi nếu thấy đau tức vùng bìu, sờ thấy búi ngoằn ngoèo ở bìu hoặc kết hôn lâu chưa có con, nên đến các cơ sở chuyên khoa Tiết niệu - Nam học để được thăm khám và tư vấn kịp thời.
Tài liệu tham khảo
1. Campbell-Walsh Urology, 12th Edition.
2. Smith & Tanagho's General Urology, 19th Edition.
3. European Association of Urology (EAU) Guidelines on Sexual and Reproductive Health.
4. AUA/ASRM Best Practice Statement on Varicocele.
5. Campbell-Walsh Urology, Chapter on Male Infertility.
6. Goldstein M., Surgical management of male infertility.
7. Glenn’s Urologic Surgery.
Nguồn: ThS.BS CKII. Nguyễn Trung Hiếu
Trung tâm Tiết Niệu - Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Cần Thơ