2. Duy trì cân nặng lý tưởng (CNLT) thông qua chế độ ăn uống và hoạt động thể lực.
CNLT = 22 x chiều cao (m) x chiều cao (m). Tính nhanh: [chiều cao (cm) – 100] x 90%. Nếu cân nặng > CNLT, chúng ta nên giảm bớt lượng thực phẩm trong khi ăn (chủ yếu là chất tinh bột) và ngược lại.
3. Chế độ ăn uống (ngoài giảm muối)
- Ăn đủ và đa dạng các nhóm thực phẩm.
- Duy trì ổn định chất bột đường và nên sử dụng các loại thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp (<55%) như thực phẩm nguyên hạt hoặc nhiều chất xơ: gạo lức, gạo giã dối, bánh mì đen các loại khoai, củ.
- Tăng cường ăn rau quả để cung cấp chất xơ, vitamin và muối khoáng, bảo đảm ăn đủ 5 đơn vị chuẩn (400g)/ngày. Mỗi đơn vị chuẩn là 80g, tương đương với 1/2 bát con (bát/chén ăn cơm) rau đã nấu hoặc 1 quả cam nhỏ hoặc 01 quả chuối cỡ vừa.
- Hạn chế thực phẩm nguồn gốc động vật nhiều mỡ. Nên ăn đậu, vừng/mè, lạc/đậu phộng, cá, nếu ăn thịt gà nên bỏ da.
Chỉ
số đường huyết một số thực phẩm
4. Tăng cường hoạt động thể lực
- Bảo đảm tối thiểu ở mức độ vừa (có tăng nhịp tim) và ≥ 30 phút/ngày x 5 ngày/tuần (Ví dụ: đi bộ nhanh, đi xe đạp, bóng chuyền, thể dục nhịp điệu, …).
- Cần tập luyện các bài tập có đối kháng ít nhất 2 lần/tuần (ví dụ như hít đất, tập tạ nếu sức khỏe cho phép). Không ngồi một chỗ quá lâu.
5. Không hút thuốc
6. Không nên uống uống rượu, bia. Nếu có uống thì nên hạn chế: Nam mỗi ngày chỉ uống ≤ 1,5 lon bia 330ml (5%) hoặc tương đương về lượng cồn. Nữ ≤ 1/2 nam.
7. Uống thuốc đầy đủ và đúng giờ theo hướng dẫn của bác sĩ
8. Theo dõi tiến triển và các biến chứng
- Định kỳ đo huyết áp và xét nghiệm glucose máu. Định kỳ thử nước tiểu theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Nên đi khám mắt lúc bắt đầu phát hiện đái tháo đường và tái khám 1 lần/2 năm nếu không có bất thường.
Theo dõi và dự phòng biến chứng bàn chân đái tháo đường:
• Tránh đi chân đất. Thường xuyên rửa chân bằng nước ấm và lau khô đặc biệt ở các kẽ ngón chân. Không ngâm chân quá 5 phút.
• Không cắt móng chân quá sát.
• Không được cắt vết chai, không bôi đắp các chất hóa học vào các vết chai.
• Kiểm tra bàn chân hằng ngày, nếu thấy bất thường, có vết thương, tê, mất hoặc giảm cảm giác cần đi khám ngay.
9. Phát hiện và xử lý hạ đường huyết
- Hay xảy ra khi uống thuốc quá liều hoặc ăn ít, luyện tập quá sức.
- Các biểu hiện có thể có: Vã mồ hôi, da tái nhợt, đói lả, bủn rủn chân tay, tim đập nhanh, hồi hộp. Nặng hơn có thể mờ mắt, lơ mơ, liệt.
- Xử lý: Uống nước có đường (10-15g) hoặc ăn bánh kẹo và nên mang theo bánh kẹo nhất là khi tập luyện. Tốt nhất nên có máy thử đường huyết tại nhà. Nên đi khám lại sau khi hết triệu chứng để chỉnh liều thuốc.
Nguồn: Khoa Nội tổng hợp